Koła, opony, dętki — jak dobrać je do wózków inwalidzkich?

Wybierając pojazd inwalidzki, należy zwrócić uwagę na wiele różnych aspektów. Jednym z ważniejszych elementów są opony i koła do wózków oraz skuterów inwalidzkich. Od ich prawidłowego dopasowania zależy często komfort i płynność jazdy. Jak zatem dokonać właściwego wyboru?

Jak dopasować wózek do własnych potrzeb?

Wózki inwalidzkie, podobnie jak rowery czy samochody, od dawna są produkowane z myślą o różnych potrzebach użytkowników. Początkowe, proste pojazdy, służące jedynie przewożeniu pacjentów, zostały zastąpione przez wysoko wyspecjalizowane wózki, np. typu active dla osób o znacznej niepełnosprawności, ale pozwalające na możliwie największą samodzielność i utrzymanie aktywności sportowej. Dostępne są również wózki pokojowe czy terenowe, a także ultralekkie, przeznaczone dla dzieci. Podziałów i stopni zaawansowania wózków inwalidzkich jest naprawdę wiele. Niektórzy twierdzą, że wyboru odpowiedniego wózka dokonuje się podobnie do kupna samochodu. W tym przypadku należy przede wszystkim rozpoznać własne potrzeby.

Oto najważniejsze przesłanki, którymi należy się kierować…

• Rodzaj niepełnosprawności — innego wózka potrzebuje osoba ze spastycznościami, czyli chorobami układu nerwowego (wózek stabilizujący pozycje, podtrzymujący i wygodny do prowadzenia przez opiekuna), a zupełnie inny typ wózka sprawdza się dla osoby z niepełnosprawnością ruchową (wózki typu active lub inne umożliwiające prowadzenie aktywnego i możliwie samodzielnego życia).
• Rodzaj napędu wózka — manualny czy elektryczny? Jeżeli osoba poruszająca się na wózku ma sprawne ręce, zdecydowanie warto wybrać wózek manualny. Wymaga więcej wysiłku, ale pozwala utrzymywać stałą kondycję i sprawność górnej części ciała.
• Tryb życia — potrzeby danej osoby są niezwykle istotne. Głębokość i szerokość siedziska, waga wózka,  podparcie, ustawienie kół czy pozostałe akcesoria i dodatki należy wybrać tak, aby możliwie ułatwiały aktywne i pełne życie danej osobie, a nie stały się jej udręką.

Na co zwrócić uwagę wybierając opony do wózków?

Warto podkreślić, że opona to najszybciej zużywający się element wózków, zależny od jakości materiału, z którego jest wykonana, ale również od sposobu użytkowania wózka: nawierzchni, po której najczęściej wózek się porusza, częstotliwości i sposobu jazdy.

• Oznaczenie — podobnie jak w przypadku opon samochodowych czy rowerowych, również na oponach do wózków inwalidzkich jest naniesione oznaczenie ich rozmiaru. Najczęstsze to 200×50. Spotykany jest również format ETRTO, oznaczający dwie liczby oddzielone myślnikiem, z których pierwsza jest szerokością koła, opony lub dętki w milimetrach, a druga oznacza dokładną średnicę opony lub obręczy.
• Kolor — tworzywo stosowane do produkcji opon do wózków inwalidzkich ma kolor szary, który nie pozostawia śladów na domowych nawierzchniach typu: panele, płytki, deski.
• Bieżnik opon — zazwyczaj spotykane są opony o profilach: lekki, jodełka, litera V, kostka i in.

Fot. Opony z bieżnikiem typu kostka przeznaczone zarówno do wózków inwalidzkich ręcznych, jak i elektrycznych.

Fot. Opona do wózków o profilu V

Fot. Profil opony z wzdłużnymi rowkami, stosowany w wózkach ręcznych i elektrycznych.

Fot. Bieżnik opony o profilu lekkim.

Fot. Opona z bieżnikiem w jodełkę.

Oferta dostępnych opon dla wózków obejmuje zarówno opony wraz z dętką (pneumatyczne), jak również bezobsługowe opony bezdętkowe (pełne).

Fot. Przekrój poliuretanowej opony pełnej (bezdętkowej). Wypełniona pianką oraz pokryta utwardzoną i odporną na ścieranie gumą — jest całkowicie bezobsługowa, dając porównywalny komfort jazdy do opon tradycyjnych.

Kupując opony do wózka inwalidzkiego, warto pamiętać, że – podobnie jak wszystkie inne – wymagają one okresowej kontroli stanu technicznego i konieczności ewentualnej regeneracji lub wymiany. Dobrze więc zainwestować w części dobrej jakości, które służą znacznie dłużej niż produkty najtańsze.

Dętka odpowiednia do opony

Dostępne rodzaje dętek do kół wózków inwalidzkich obejmują modele pasujące do opon różnej średnicy, oraz posiadające różnego rodzaju wentyle.

Fot. Dętka z prostym wentylem, przeznaczona do ręcznych i elektrycznych wózków.

Fot. Dętki z wygiętym wentylem o różnej średnicy (90×30 i 90×90), do zastosowania zarówno w wózkach ręcznych, jak i elektrycznych.

Koła do wózków inwalidzkich

Najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest wymiana opony i/lub dętki, ale niekiedy zachodzi też konieczność wymiany całego koła lub kół. Zazwyczaj są one wykonane z utwardzonej gumy odpornej na ścieranie oraz z plastiku lub włókna węglowego tworzących felgę. Występują w wielu rozmiarach i formach, każdorazowo należy je dopasować do danego modelu wózka.

Fot. Tradycyjne koła gumowe do wózków o średnicy odpowiednio: 4′, 5′, 6′ i 7′.

Fot. Przykład kolorowych kół z felgą z włókna węglowego w rozmiarze 5′ – 125×34.

Warto pamiętać, że do danego modelu wózka można posiadać kilka kompletów kół. W przypadku osób aktywnych są to zazwyczaj koła z gładkim bieżnikiem, używane na co dzień do miejskiej jazdy po gładkich nawierzchniach, np. po asfalcie, oraz dodatkowy komplet, z grubszym bieżnikiem, zakładany do jazdy w terenie, np. podczas poruszania się za miastem.